Εγκαίνια: 9 Οκτωβρίου 2019
Διάρκεια: 19 Οκτωβρίου 2019 – 9 Μαρτίου 2020
Χώρος: Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο
Επιμέλεια: Δρ. Λίνα Τσίκουτα-Δεϊμέζη, Επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου
Υπό την αιγίδα: Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Χορηγοί: Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα
Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες: Αδαμάκος Γιάννης, Βελώνης Κωστής, Βενετόπουλος Μπάμπης, Γεροδήμος Βασίλης, Γκαβαϊσέ Βάσω, Γουλάκος Περικλής, Γραμμένος Κορνήλιος, Γυπαράκης Γιώργος, Δαμοπούλου Γεωργία, Ζαμπούρα Μαριλένα, Ζαφειρόπουλος Θοδωρής, Ζαχαριουδάκης Μανώλης, Ζουρούδης Δημήτρης, Indoors (Μαριγώ Κάσση, Βάλλυ Νομίδου, Σπυριδούλα Πολίτη, Μαίρη Χρηστέα), Κάπτεν (Χρήστος Κωτσούλας), Καρατζά Άντζυ, Κλιάφα Πέγκυ, Κριθαρά Ρίκα, Λίτη Αφροδίτη, Μακαρούνας Νίκος, Μανουσάκης Μιχάλης, Ματσούκη Ειρήνη, Μισούρας Τάσος, Μπέτσου Βίκυ, Μπήτσικας Ξενοφών, Μπονάτσος Σταύρος, Μπουρονίκος Χρήστος, Μυτιληναίου Φρόσω, Ξαγοράρης Ζάφος, Παπαδημητρίου Νίκος, Παπαδόπουλος Κρίτων, Παπαζήση Κατερίνα, Παπαηλιάκης Ηλίας, Πατσουράκης Ευτύχης, Ζαφειροπούλου Κατερίνα, Προδρομίδης Θοδωρής, Ραυτόπουλος Θοδωρής, Ρόρρης Γιώργος, Σάββα Ανδρέας, Σαχίνης Ξενής, Σκούρτης Άγγελος, Σπηλιόπουλος Μάριος, Σπύρου Έφη, Στράτου Δανάη, Τρανός Νίκος, Τριανταφύλλου Κωστής, Τσακίρης Γιώργος, Τσώλης Κώστας, Φάρος Μάκης, Χαλυβοπούλου Έφη, Χανδρής Παντελής, Χαραλάμπους Πάνος, Χαρβαλιάς Γιώργος, Χαρίσης Χρήστος, Χάρος Μανώλης, Χατζηαργηρού Έρση, Χατζηγεωργίου Γιούλα, Χιώτη Θάλεια, Χριστόπουλος Κώστας, Χριστούλη Βιβέττα, Ψυχούλης Αλέξανδρος
Η Πέγκυ Κλιάφα συμμετέχει με το έργο:
PILLOW, 2019, 63 x 107.5 εκ. Πραγματικά χάπια και ακρυλικά χρώματα πάνω σε επιφάνεια MDF, προστατευτική επιφάνεια από plexiglass
Από τον Κατάλογο της Έκθεσης, κείμενο της επιμελήτριας Δρ. Λίνας Τσίκουτα-Δεϊμέζη:
Στα έργα της Πέγκυ Κλιάφα η κεντρική ιδέα, το εννοιολογικό πλαίσιο, είναι κυρίαρχο με προεκτάσεις και αναλύσεις που θέτει η ίδια, ως προς το περιεχόμενο και την τεχνική αρτιότητα που εκπλήσσει.
Το θέμα, το περιεχόμενο και το εννοιολογικό πλαίσιο, η καλλιτέχνιδα το εντοπίζει με έρευνα, μελέτη και τεκμηρίωση. Η πρωτοτυπία της τέχνης της έγκειται στο ότι η ίδια επιλέγει ως βάση επηρεασμένη από τα ready-made του Marcel Duchamp, ως συστατικό στοιχείο των έργων της, το χάπι ή το περιτύλιγμα, τη συσκευασία του φαρμάκου ή άλλα μικρότερα ανάλαφρα στοιχεία, τα μικρά ασημί χαρτάκια, τις φλοίδες που καλύπτουν κάθε χάπι πριν ανοιχτεί.
Το έργο της Κλιάφα, Pillow, φτιαγμένο για την έκθεση, δημιουργείται από χάπια. Ένα μαξιλάρι κατασκευασμένο από αληθινά χάπια, τοποθετημένα σε επιφάνεια MDF και ακρυλικά χρώματα, κλεισμένο σε plexiglas, διαστάσεων 63 x 107,5 εκ.
Το έργο είναι εμπνευσμένο από διάφορα μετσοβίτικα παραδοσιακά μαξιλάρια και υφαντά, ένα οριζόντιο δημιούργημα φτιαγμένο, όπως συνηθίζει η Πέγκυ, με πραγματικά χάπια διαφόρων χρωμάτων και κάποια τμήματα ζωγραφισμένα με ακρυλικά χρώματα. Η σύνθεση με έμπνευση από μοτίβα των μαξιλαριών, με γεωμετρικά σχήματα που δημιουργούν μιαν όμορφη, λαμπερή γεωμετρική σύνθεση. Τα μαξιλάρια στα χωριά είχαν διάφορες χρήσεις, ανάπαυσης, θεραπείας αλλά και στολισμού του εσωτερικού των σπιτιών.
Η όλη δημιουργία παρουσιάζει μια αντίθεση, μαλακού και σκληρού, καθώς τα μαξιλάρια είναι υφασμάτινα και μαλακά, ενώ το έργο σχηματίζεται από σκληρά υλικά, όπως η ξύλινη βάση, τα στερεά χάπια, τα οποία αναπαριστούν τα σχέδια από τις κλωστές και τα νήματα. Την Πέγκυ την ενδιαφέρει η έννοια της θεραπείας μέσα από την επιστροφή στις ρίζες, η αναζήτηση μοτίβων και σχημάτων, μέσα από τα παραδοσιακά γεωμετρικά σχέδια των μαξιλαριών, με χρωματιστά τρίγωνα, ρόμβους, γραμμές σε σειρές, τετράγωνα κ.ά. Στην έρευνά της, όπως συνηθίζει πάντα στις δημιουργίες της, ανακάλυψε πως τα σχήματα και τα μοτίβα στα υφαντά χρησιμοποιούν μια ολόκληρη γλώσσα, έννοιες και συμβολισμούς, αποδίδοντας νόημα και ιδιαίτερη σημασία σε κάθε μοτίβο, μικρό ή μεγάλο σχήμα, και αυτό ουσιαστικά δημιουργείται και εξελίσσεται, μέσα από την καθημερινότητά τους, τα προβλήματα, τις αντιξοότητες, τις χαρές και τις συνήθειές τους μέσα από τις παραδόσεις.
Η αυστηρή δομή, η απόλυτη συμμετρία, η άψογη εκτέλεση, συντελούν στη δημιουργία μιας ψευδαισθησιακής εικόνας με πολλές προεκτάσεις και συνειρμούς. Σίγουρα το χάπι και το φάρμακο παραπέμπουν στον Hirst, αλλά τα έργα της Κλιάφα έχουν προσωπική υπόσταση και καταλήγουν σε μια ευχάριστη ποιοτική έκπληξη.
Η τελειότητα της τεχνικής, της εφαρμογής και του αισθητικού αποτελέσματος καταλήγει σε ένα simulacrum, σε μια ψευδαισθησιακή εικόνα που η γοητεία της, όταν μάλιστα διαπιστώσει το θεατής την υλική διάστασή της, ξεπερνά και δύναται να αντιπαρατεθεί στην ίδια την πραγματικότητα.
Όλη η δουλειά της Πέγκυ έχει συγγένειες με τη minimal art, την op art, και φυσικά την conceptual art. Η τέχνη της έχει άμεση και ειλικρινή σχέση με το ελάχιστο, με το ευτελές, αλλά και με τις γεωμετρικές μορφές. Στα χέρια της το ευτελές γίνεται ισχυρό. Τα έργα της θέτουν ζητήματα, όπως το εφήμερο ή η σχέση υψηλής και ταπεινής τέχνης, με κατάληξη στην αισθητική απόλαυση.
Δελτίο Τύπου
Επετειακή έκθεση με τίτλο «Τόποι Δημιουργίας»
Έκθεση με τίτλο «Τόποι Δημιουργίας» εγκαινιάζεται στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ στις 19 Οκτωβρίου 2019 από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Κωνσταντίνο Τασούλα. Πρόκειται για μια φιλόδοξη εικαστική παραγωγή στην οποία συμμετέχουν με πρωτότυπο έργο τους 64 σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες.
Οι καθιερωμένες φθινοπωρινές εκδηλώσεις της Πινακοθήκης Ε. Αβέρωφ σηματοδοτούνται φέτος από μια διπλή επετειακή γιορτή: Τη συμπλήρωση, αφενός, των 30 χρόνων λειτουργίας της Πινακοθήκης στο Μέτσοβο και, αφετέρου, των 60 χρόνων από την αναμπέλωση των άγονων πλαγιών της περιοχής και τη δημιουργία του γνωστού σήμερα κρασιού «Κατώγι» από τον Ευάγγελο Αβέρωφ.
Αφιερωμένη στον τόπο, στην δημιουργία, στο όραμα και στη συνέχεια, η έκθεση «Τόποι Δημιουργίας» φιλοδοξεί να αναδείξει αφενός την πολυμορφία των αναζητήσεων και το δυναμισμό της σύγχρονης τέχνης των δημιουργών μας και αφετέρου να συμβάλλει στην πρόσληψη και κατανόηση μιας ιδιαίτερης πολιτισμικής οντότητας –ενός ξεχωριστού «τόπου δημιουργίας»-, διερευνώντας συγχρόνως τις βαθύτερες ταυτίσεις που ορίζουν τους «τόπους δημιουργίας» των συμμετεχόντων καλλιτεχνών.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Δρ. Λίνα Τσίκουτα-Δεϊμέζη, η οποία υπογράφει και τα κείμενα στον δίγλωσσο πολυτελή κατάλογο της έκθεσης.
Όπως εξηγεί η ίδια στον πρόλογο του βιβλίου: «Στην επιμέλεια και στην επιλογή των καλλιτεχνών, ένα πολύ δύσκολο και σκληρό εγχείρημα για τον επιμελητή, τον ερευνητή, τον ιστορικό τέχνης, είναι τις τελευταίες δεκαετίες ο μεγάλος αριθμός των σημαντικών Ελλήνων δημιουργών που δραστηριοποιούνται στη χώρα. (…) Με κριτήριο, την ποιότητα, την απόδοση της πολυμορφίας της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας, και το προσωπικό στίγμα των καλλιτεχνών, καταλήξαμε σε 64 ξεχωριστούς και σημαντικούς καλλιτέχνες οι οποίοι δημιούργησαν τα 60 έργα της έκθεσης. (…) Τα είδη, τα μέσα και οι τεχνικές που χρησιμοποιούν είναι όλα τα σύγχρονα μέσα που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη τέχνη, από τα πιο παραδοσιακά μέχρι τα πιο πρωτοποριακά, τα πολυμέσα, την τεχνολογία και τις πιο εξελιγμένες εκδοχές της. Πιο συγκεκριμένα έχουμε 19 έργα ζωγραφικής, 12 επιτοίχια, 20 εγκαταστάσεις ή γλυπτά, 11 βίντεο, και 3 performances. (…) Στην επιλογή του θέματος έχουν παίξει ρόλο τόσο η εικόνα, όσο και το εννοιολογικό πλαίσιο. Θεματικά, κάποιοι καλλιτέχνες ασχολούνται στο έργο τους με τον ίδιο τον Αβέρωφ, άλλοι με την ιδιαίτερη φύση του τόπου, τα κλήματα, τα αμπέλια, τα ζώα, τις αρκούδες, τα αχανή τοπία, την παράδοση, τα έθιμα και τις συνήθειες, τον ρόλο της γυναίκας στην περιοχή, τα υφαντά, τα στολίδια, τα κεντήματα, τα κρασιά, την ιστορία, τις ιδιαίτερες παραδόσεις. Ενδιαφέρον έχει η αντίθεση του συνδυασμού της παράδοσης με σύγχρονες τεχνικές. Θα μπορούσαμε να καταλήξουμε πως τα έργα έχουν όλα ενδιαφέρον και κατά δεύτερο λόγο αποτελούν μια αρκετά ενδιαφέρουσα και αντικειμενική εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής σκηνής. Οι εμμονές τους, αλλά και η προσωπική γραφή, οι επιλογές που καθορίζουν και καθιστούν συνήθως αναγνωρίσιμο το έργο τους διαφαίνονται και στη συγκεκριμένη έκθεση. Τέλος, η εννοιολογική, η μινιμαλιστική τέχνη, φιλοσοφικές έννοιες, πρωτοτυπία, ευρηματικότητα, γνώση της ιστορίας της τέχνης, αλλά και της σύγχρονης διεθνούς τέχνης, συνδυασμός της παράδοσης, βαθιά γνώση των τεχνικών, αποτελούν στοιχεία τα οποία καθιστούν ενδιαφέρουσες και ξεχωριστές τις 60 εικαστικές δημιουργίες που παρουσιάζονται στο Μέτσοβο. (…) Από μια άποψη, η έκθεση αυτή έρχεται ως συνέχεια και εξέλιξη, μια νέα εκδοχή της παλιότερης έκθεσης που παρουσιάσαμε από κοινού το 2002, στην οποία 51 καλλιτέχνες από όλα τα μέσα και τις τεχνικές δημιούργησαν ένα έργο-αφιέρωμα στο νομό Ιωαννίνων, προφέροντας έτσι για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια αντιπροσωπευτική καταγραφή της πολυμορφίας της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. (…) Μπορούμε χωρίς υπερβολή να πιστεύουμε πως η έκθεση «Τόποι Δημιουργίας», όπως και η πρώτη του 2002, γράφουν ιστορία με τη σύγχρονη εικαστική σκηνή της Ελλάδας, η οποία δεν υστερεί καθόλου σε σχέση με την διεθνή, απλά δεν έχει τους κατάλληλους κρατικούς μηχανισμούς για την προωθήσει και να την κάνει γνωστή στο εξωτερικό».
* Κατώγι Αβέρωφ Α.Ε.
* Alpha Bank